Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun, topluluğun sucul ortamına dökülen tehlikeli maddelerin yol açtığı kirlilik hakkında 4 Mayıs 1976 tarihli ve 76/464 sayılı konsey direktifi
(düzeltildiği şekli)1
Avrupa Topluluğu Konseyi
Avrupa Ekonomik Topluluğunun kuruluş Anlaşması ve daha önce bahsedilen Madde 100 ve Madde 235 ile ilgisinden dolayı.
Komisyondan gelen teklif üzerine,
Avrupa Parlamentosu görüşü üzerine2,
Ekonomik ve Sosyal Komitenin görüşü üzerine3,
Topluluğa ait sucul ortamın kirliliğe, özellikle zehirli maddeler, süreklilik arz eden ve biyolojik olarak biriken maddelere karşı korumak için Üye Ülkeler tarafından genel ve anında müdahale için acil bir eylem planına ihtiyaç olduğundan;
Kıyı boyunca yapılan faaliyetlerden deniz kirliliğinin önlenmesi anlaşmalarını ihtiva eden çeşitli anlaşmalar veya taslak anlaşmalar, Ren nehrini kimyasal kirliliğe karşı koruma için taslak Anlaşma ve uluslararası su kaynaklarını kirliliğe karşı koruma için taslak Avrupa Anlaşması, uluslararası su kaynaklarını ve deniz ortamını kirliliğe karşı koruma amacı için tasarlandığından; bu anlaşmaların koordine edilmiş uygulamalarını yerine getirmek önemli olduğundan;
Halen uygulanmakta olan belirli tehlikeli maddelerin sucul ortama boşaltılması hakkındaki hükümler veya çeşitli Üye Ülkelerin hazırlamakta olduğu hükümler arasındaki farklılıklar, rekabette eşit olmayan şartlar yaratabileceğinden ve böylece ortak piyasa fonksiyonlarını doğrudan etkileyebileceğinden dolayı; Topluluk Anlaşmasının Madde 100’ünde belirtildiği gibi bu alanda kanunlara ihtiyaç olduğundan;
Çevresel koruma ve hayat standardının daha pahalı kurallar ile iyileştirilmesi konusu Topluluğun amaçlarından biri olduğundan, Topluluk faaliyeti olarak yapılacak kanunlar gerekli görüldüğünden; bu hususa özel hükümler olması gerektiğinden; Anlaşmanın Madde 235’i Anlaşma tarafından bu amaç için gerekli olan ancak belirlenmeyen yetkileri talep ettiğinden;
1) 4 Aralık 1990 tarihli ve 90/656/EEC Konsey Direktifi (OJL 353,17.12.1990, Sayfa 59) Federal Almanya Cumhuriyeti’ ni birleşme tarihi 3 Ekim 1990 tarihi itibarı ile Eski Demokratik Almanya Cumhuriyeti sınırlarında yer alan sanayi tesislerine ait hükümlere uygulamakla yetkilendirilmiştir, en son 31 Aralık 1992 tarihine kadar; bakınız sayfa 387(Editör).
2) OJC 5, 8.1.1975, Sayfa 62.
3) OJC 108, 15.5.1975, Sayfa 76.
Çevre konusu üzerinde Avrupa Topluluğu’nun faaliyet programı 1) su kaynaklarını ve denizleri kirlilikten korumak için bir çok önlem gerektirdiğinden;
Topluluğun sucul ortamının etkin olarak korunmasını sağlamak için, biyolojik olarak tehlikesiz veya hızlı bir şekilde biyolojik olarak tehlikesiz maddelere dönüşebilen maddeler hariç zehirli olma, süreklilik arz etme ve biyolojik olarak birikme durumuna göre seçilmiş maddeler, Liste I olarak adlandırılır ve ilk olarak belirlenmiştir ve Liste II olarak adlandırılan ikinci liste sucul ortam için tehlikeli durum arz eden maddeler, bu maddeler belirli alanlarla sınırlandırılır ve döküleceği suyun karakteristikleri ve lokasyonuna bağlı olduğundan; bu maddelerin dökülmesi emisyon standartlarını kapsayan ön yetki belgesine tabi olduğundan;
Liste I’deki çeşitli tehlikeli maddelerin döküldüğü kirlilik türü ortadan kaldırılmalıdır; Konsey Komisyondan gelen teklif ve belirli zaman sınırları dahilinde, emisyon standartlarını aşmayacak sınır değerlerini ve ölçüm metotlarını benimsediğinden ve yapılmakta olan kirli madde dökmeleri ilgili zaman sınırlamalarına uymak zorunda olduğundan;
Konsey tarafından belirlenen işlemlerin izlenmesi uyarınca Üye Ülkeler bu sınırlara uymak zorunda olduğundan, Komisyondan gelen teklif üzerine Konsey tarafından belirlenen kalite amaçları Üye Ülke tarafından alınan önlemlerden dolayı karşılanır ve sürekli olarak dökülmelerden etkilenecek arazi büyüklüğünce sürdürüleceğinden;
Liste II’deki maddelerin yol açtığı su kirliliğini azaltmak gerekli olduğundan, Üye Ülkeler mevcut olan Konsey Direktifleri ile uyum içinde su çekimi için kalite konusunda işbirliği programını belirlemek zorunda olduğundan; bu maddelere uygulanan emisyon standartları kalite amaçları açısından hesaplanacağından;
Belirli istisnalara ve değişikliklere tabi olarak, Direktifin, bu konuda Topluluk kurallarının benimsenmesine kadar yeraltısuyuna yapılan dökülmelere uygulanması gerektiğinden;
Bir veya daha fazla Üye Ülke, bireysel olarak veya ekip halinde, bu Direktifte belirlenenlerden daha katı önlemler alabileceğinden;
Topluluğun sucul ortamına dökülen belirli tehlikeli maddelerin envanteri, kirlilik kökeninin bilinmesi amacı için tutulması gerektiğinden;
Liste I ve Liste II’deki maddeleri deneyime paralel olarak revize etmek ve gerektiğinde listelere ilaveler yapmak ve uygun olduğunda belirli maddeleri Liste II’den Liste I’e taşımak gerekeceğinden,
YUKARIDAKİ HUSUSLAR BU DİREKTİFTE BENİMSENMİŞTİR.
1) OJC 112, 20.12.1973 Sayfa 1.
Madde 1
- Madde 8’e tabi olarak, bu Direktifin aşağıda belirtilen sulara uygulanır;
– kıta içi yüzey suları,
– kara suları,
– iç sahil suları,
– yeraltısuları.
- Bu Direktifin amaçları için aşağıda tarifler verilmiştir;
(a) Kıta içi yüzey suları; bir veya daha fazla Üye Ülkenin topraklarında bulunan durgun veya akar haldeki tatlı yüzey suları;
(b) İç sahil suları; kara suları genişliğince sahile doğru uzanan sular, dere olması durumunda tatlı su sınırına kadar uzanır;
(c) Tatlı su sınırı; düşük gelgit olayında ve az miktarda tatlı su akımının olduğu periyotta su ihtiva eden su yolu, buralarda deniz suyundan dolayı tuzluluk kabul edilebilir miktarda artar.
(d) Boşalım; Ekte yer alan Liste I ve Liste II’deki maddelerin paragraf I’de atıfta bulunan sulara aşağıdaki hususlar hariç olmak kaydıyla katılması;
– deniz altı tarama faaliyeti neticesi meydana gelen boşaltma,
– karasal sulardaki gemilerden suların boşaltılması,
– karasal sulardaki gemilerden çöp atılması.
(e) Kirlilik; sucul ortama maddelerin veya enerjinin insanlar tarafından doğrudan veya dolaylı şekilde boşaltılması, bunun neticesinde insan sağlığı için tehlike, yaşayan canlılar ve sucul ortam için zarara yol açar, suyun diğer yasal amaçlı kullanımına zarar verir.
Madde 2
Üye Ülkeler, kirlilik önleyici amaca ulaşmayı ilk hedef edinen hükümlerin yer aldığı bu direktifin uyarınca, Ek’de Liste I’de familya ve grupları belirtilen tehlikeli maddeler tarafından Madde I’de atıfta bulunan suların kirliliğini önlemek ve Ek’de Liste II’de familya ve grupları belirtilen tehlikeli maddeler tarafından söz konusu suların kirliliğini azaltmak için gerekli önlemleri almalıdır.
Madde 3
Liste I’deki maddelerin familya ve gruplarına ait olan maddeler hakkında, bundan böyle “Liste I’ deki maddeler” olarak bahsedilecektir.
- Madde I’de atıfta bulunulan sulara bu tür maddeleri içerebilen boşalımların yapılması, ilgili Üye Ülkelerin yetkililerinden ön izin alınmasını gerekli kılar.
- İzin, Madde I’de atıfta bulunulan sulara ve kanalizasyona bu tür maddelerin boşaltılması hakkındaki emisyon standartlarını belirler, burada bu Direktifin uygulanması gereklidir.
- Madde I’de atıfta bulunulan sulara bu tür maddelerin boşaltılması durumunda, boşaltma burada ön görülen periyot içinde izinde belirtilen şartlara uymalıdır. Bu periyot, Madde 6(4) ‘de belirtilen limitleri aşamaz.
- İzin belirli zaman periyodu için verilir. İzinler yenilenebilir ve Madde 6’da verilen limit değerleri dikkate alır.
Madde 4
- Üye Ülkeler, Liste I’deki maddelerin yeraltısuyuna boşaltılmasında sıfır emisyon sistemini uygulamalıdır.
- Üye Ülkeler Liste II’de familya ve grupları belirtilen maddelerle ilgili olan bu Direktifin hükümlerini yeraltısularına uygulamalıdır, bu maddeler bundan böyle “Liste II’ deki maddeler” olarak bahsedilecektir.
- Paragraf I ve Paragraf II, ne içme-kullanma suyu atıklarına nede derinlere, tuzlu su bölgelerine ve kullanılmayan tabakalara yapılan enjeksiyonlara uygulanır.
- Yeraltısuları ile ilgili bu Direktifin hükümleri, yeraltısuları konusunda ayrı bir Direktif yerine getirilmesi üzerine artık uygulanmayacaktır. 1)
Madde 5
Madde 3 uyarınca verilen izinde belirlenen emisyon standartları, aşağıdaki hususları belirlemelidir;
(a) Boşaltılmasına müsaade edilen maddelerin azami konsantrasyonu seyreltme durumunda Madde 6(1)(a)’da verilen limit değer seyreltme faktörüne bölünecektir;
(b) Belirli bir veya daha fazla zaman periyodunda boşaltılmasına müsaade edilen maddelerin azami miktarı. Bu miktar gerektiğinde, birim karakteristik kirleticideki birim kirletici ağırlığı olarak ifade edilebilir (örneğin birim ham maddedeki veya birim üründeki birim ağırlık gibi)
2. Her izin, ilgili üye ülkenin yetkilileri gerektiğinde, çevreye boşaltılacak maddelerin zehirli olma, süreklilik arz etme ve biyolojik olarak birikme özelliğini göz önüne alarak Madde 6 uyarınca Konsey tarafından belirlenen limit değerlerin uygulamasından daha sert emisyon standartlarını kabul edebilir.
3. Boşaltmayı yapan kişi, gerekli emisyon standartlarına uyma konusunda yetersiz olduğunda veya bu durum ilgili Üye Ülkede yetkili kişi için belirgin olduğunda, izin reddedilir.
4. Emisyon standartlarına uyulmadığında, ilgili Üye Ülkedeki yetkililer izin şartlarının yerine getirilmesi ve gerektiğinde boşaltmaların yasaklanması için gereken bütün önlemleri almalıdır.
1) Bu madde artık yürürlükte değildir; belirli tehlikeli maddelerin yol açacağı kirliliğe karşı yeraltısularının korunması ile ilgili 80/68/EEC Konsey Direktifi (OJ I, 20, 26.1.1980, Sayfa 43); bakınız sayfa 161.
Madde 6
1. Konsey, Komisyondan gelen teklif üzerine, Liste I’de yer alan maddelerin familya ve gruplarına ait çeşitli tehlikeli maddeler için emisyon standartlarının aşılmayacağı limit değerleri belirler 1). Bu limit değerler aşağıdaki şekilde tayin edilmelidir;
(a) boşaltılmasına müsaade edilen maddelerin azami konsantrasyonu,
(b) uygun olduğu yerlerde, kirleticilerdeki karakteristik elementin birimindeki kirletici ağırlığı olarak ifade edilen bu tür maddelerin azami miktarı (örneğin birim ham maddedeki veya birim üründeki birim ağırlık)
Sanayi atıklarına uygulanan limit değerler sektör ve üretim tipine göre belirlenmektedir.
Liste I’deki maddelere uygulanan limit değerler, aşağıda belirtilen hususlar temel alınıp en yeni teknikler hesaba katılarak tespit edilmelidir.
– zehirli olma durumu,
– süreklilik arz etme durumu,
– biyolojik olarak birikme.
2. Konsey, Komisyondan gelen teklif üzerine Liste I’de yer alan maddeler için kalite amaçlarını belirler 2).
Bu amaçlar, yaşayan canlılar ve sedimentler de söz konusu maddelerin zehirli olma, süreklilik arz etme ve birikme durumu esas alınarak, en yeni bilimsel datalarda gösterildiği gibi tatlı su-tuzlu su arasındaki karakteristik farklılıkları hesaba katılarak belirlenmelidir.
3. Paragraf I’ e uygun olarak belirlenen limit değerler, Komisyondan gelen teklif üzerine Konsey tarafından belirlenen izleme programına uygun olarak bir üye ülkenin Komisyona doğruluğunu saptadığı durumlar haricinde, paragraf 2’ ye göre belirlenen kalite amaçlarının veya daha katı olan Topluluk kalite amaçlarının karşılanmasına ve sürekli olarak alınan önlemlerden dolayı boşaltmalardan etkilenebilecek alanda sürdürebilmek için uygulanır.
1) Emisyon limit değerleri, klor-alkali elektroliz sanayi tarafından civa boşaltılması için limit değerler ve nitelik amaçları konusunda 22 Mart 1982 tarihli 82/176/EEC Konsey Direktifini (OJ L 81, 27.3.1982, sayfa 29) bakınız sayfa 21; kadminyum boşaltılması için limit değerler ve nitelik amaçları konusunda 26 Eylül 1983 tarihli 83/513/EEC Konsey Direktifini (OJ L 291, 24.10.1983, sayfa 1) bakınız sayfa 253; klor-alkali elektroliz sanayi sektöründen başka sektörler tarafından civa boşaltılması için limit değerler ve nitelik amaçları konusunda 8 Mart 1984 tarihli 84/156/EEC Konsey Direktifini (OJ L 74, 17.3.1984, sayfa 49) bakınız sayfa 277; hekzaklorohekzan boşaltılması için limit değerler ve nitelik amaçları konusunda 9 Ekim 1984 tarihli 84/491/EEC Konsey Direktifini (OJ L 274, 17.10.1984, sayfa 11) bakınız sayfa 302; ve 16 Haziran 1988 tarihli 88/347/EEC Konsey Direktifi (OJ L 158, 25.6.1988, sayfa 35) ile revize edilen 76/464/EEC (OJ L 181, 4.7.1986, sayfa 16) Direktife ve 27 Temmuz 1990 tarihli 90/415/EEC Konsey Direktifine (OJ L 219, 14.8.1990, sayfa 49) Ek olarak Liste I’de yer alan belirli tehlikeli maddelerin boşaltılması için limit değerler ve nitelik amaçları konusunda 12 Haziran 1986 tarihli 86/280/EEC Konsey Direktifini içerir.
2) Kalite amaçları yukarıda listelenmiş direktifteki maddeler için belirlenmiştir.
Komisyon, kalite amaçları metodu için başvuru durumlarını Konsey’e rapor etmelidir. Her 5 yılda Konsey Komisyonun teklifini esas alarak ve Anlaşmanın 148 Maddesi uyarınca söz konusu metodun uygulandığı yerlerdeki durumları görüşmelidir.
4. Paragraf I’de atıfta bulunulan maddelerin familya ve gruplarında yer alan maddeler için, Madde 3’ün 3. paragrafında bahsedilen son süre, ilgili sanayi sektörlerinin özelliklerini ve uygun olduğu yerlerde üretim tipini dikkate alarak Madde 12’ye göre Konsey tarafından belirlenir.
Madde 7
1. Liste II’de yer alan maddeler ile Madde I’de atıfta bulunulan suların kirliliğini azaltmak için, Üye Ülkeler paragraf 2 ve paragraf 3’de atıfta bulunulan metotları uygulayarak programı tayin ederler.
2. Madde I’de atıfta bulunulan sulara Liste II’deki maddeleri ihtiva edebilecek maddelerin boşaltılması, ilgili Üye Ülke yetkililerinden izin alınmasını gerektirir, bu izinde emisyon standartları yer alır. Bu standartlar kalite amaçlarını esas alır ve paragraf 3’te bildirildiği gibi belirlenir.
3. Paragraf 1’de atıfta bulunulan programlar, su için kalite amaçlarını ihtiva eder, bunlar mevcut olduğu yerlerde Konsey Direktifleri ile uyumlu olmalıdır.
4. Programlar, maddelerin yapısı ve kullanımı veya maddelerin ve ürünlerin grupları ile ilgili özel hükümlerde içerebilir ve en son teknik gelişimin ekonomik fizibilitesini hesaba katmalıdır.
- Programlar, uygulanması için süreyi belirtir.
- Programın özeti ve uygulamasının sonuçları Komisyona iletilmelidir.
- Üye Ülkelerle birlikte Komisyon, programın yerine getirilmesinde yeterli koordinasyonu sağlamak için düzenlemeleri organize etmelidir. Komisyon uygun gördüğünde, bunu sonlandırmak için ilgili teklifi Konseye iletmelidir.
Madde 8
Üye Ülkeler bu direktif uyarınca benimsenen önlemleri uygulamak için, Madde I’in uygulanmadığı sulardaki kirliliği arttırmayacak şekilde gereken önlemleri almalıdır. İlave olarak, Üye Ülkeler bu Direktifin hükümlerinden kasıtlı veya kasıtsız olarak kaçınmaları yasaklamalıdır.
Madde 9
Bu Direktif uyarınca alınan önlemlerin uygulanması doğrudan veya dolaylı olarak Madde I’de atıfta bulunulan suların kirliliğinin arttırılmasına yol açmamalıdır.
Madde 10
Uygun olduğunda, bir veya daha fazla Üye Ülke bireysel veya ekip halinde bu Direktifte belirlenenlerden daha sert önlemler alabilir.
Madde 11
Yetkili otorite, emisyon standartlarına uyan Liste I’deki maddeleri içeren suların Madde I’de atıfta bulunulan sulara boşaltmasının envanterini tutmalıdır
Madde 12
1. Konsey oybirliği ile Madde 6 uyarınca yapılan Komisyon tekliflerini ve uygulanan ölçüm metotları ile ilgili teklifleri 9 ay içinde karara bağlamak durumundadır.
Uygulanan ölçüm metotları, maddeler ile ilgili teklifler ve Madde 6(4)’de belirtilen süre, bu Direktifin1) yayınlanmasını takip eden en çok iki yıl içinde Komisyon tarafından teklif edilmelidir.
2. Komisyon bu Direktifin yayınlanmasını takip eden 27 ay içinde, Madde 7(7) uyarınca yapılan ilk teklifi göndermelidir. Konsey oybirliği ile 9 ay içinde karar almak durumundadır
Madde 13
- Bu Direktifin amaçları için, Üye Ülkeler aşağıda belirtilen gerekli bilgileri her
durum için Komisyona teklif etmelidir;
a) Madde 3 ve Madde 7(2) uyarınca verilen iznin ayrıntıları,
b) Madde 11’de temin edilen envanterin sonuçları,
c) Ulusal ağ ile izlenen sonuçlar,
d) Madde 7’de atıfta bulunulan program hakkında ilave bilgi.
- Bu maddenin uygulamasının sonucu olarak elde edilen bilgiler, sadece istenilen amaçlar için kullanılmalıdır.
- Komisyon ve Üye Ülkelerin yetkilileri, resmi görevlileri ve diğer personel, kazandıkları bilgileri Direktif uyarınca açıklamamalı ve profesyonel yükümlülükle saklamalıdır.
- Paragraf 2 ve paragraf 3’ün hükümleri, belirli konularla ilgili bilgi içermeyen genel durum veya araştırmanın yayımlanması için engel teşkil etmez.
Madde 14
Komisyonun teklifi üzerine faaliyet gösteren kendi isteği veya Üye Ülkelerin isteği üzerine çalışma yapan Konsey, deneyimlerinin ışığı altında Liste I ve Liste II’yi revize edebilir ve gerektiğinde ilave yapabilir, uygun gördüğü takdirde Liste II’den Liste I’e madde aktarabilir.
1) Bu Direktif 5 Mayıs 1976 tarihinde Üye Ülkelere bildirilmiştir.
Madde 15
Bu Direktif, Üye Ülkelere1) bildirilir.
4 Mayıs 1976 Brüksel’de hazırlanmıştır Konsey Başkanı
G.THORN
1) Direktifin belirtmediği süreler için, Komisyon 3 Kasım 1976 tarihli mektubunda Üye Ülkelere aşağıda belirtilen süreleri önermiştir: yetkilendirme 15.9.1978; Liste II’deki maddeler için kirlilik azaltma programı 15.9.1981; programların uygulanması 15.9.1986 (Editör).
EK
Liste I, maddelerin grupları ve familyası
Liste I, aşağıda belirtilen maddelerin gruplarının ve familyalarının ait olduğu bireysel maddeleri içerir, maddeler zehirli olma, süreklilik arz edici ve biyolojik olarak birikme durumuna göre seçilmiştir, biyolojik olarak tehlikesiz olanlar veya hızlı bir şekilde biyolojik olarak tehlikesiz maddelere dönüşebilen maddeler hariç tutulmuştur.
1. Organik klor bileşikleri ve sucul ortamda bu tür bileşik oluşturan maddeler
2. Organik fosfor bileşikleri
3. Organik kalay bileşikleri
4. Sucul ortamda veya bu ortam yolu ile kansere yol açan özelliklere sahip olduğu tespit edilmiş maddeler 1)
5. Civa ve bileşikleri
6. Kadminyum ve bileşikleri
7. Bu Direktifin Madde 2, Madde 8, Madde 9 ve Madde 14 ‘ünün uygulanması amacı için süreklilik arz eden mineral yağlar ve petrol kökenli hidrokarbonlar
8. Su kullanımını etkileyen suda yüzebilen, batan veya asılı halde kalabilen süreklilik arz eden sentetik maddeler
1) Liste II’de bulunan maddeler, kansere yol açar, bunlar bu listenin 4. maddesinde yer almaktadır.
Liste II, maddelerin grupları ve familyası
Liste II aşağıda belirtilen maddeleri içerir;
– Liste I’deki maddelerin familya ve gruplarına ait olan maddeler, bu maddeler için Direktifin Madde 6’da yer alan limit değerler belirlenmemiştir,
– Sucul ortamda bozucu etkiye sahip olan, belirli alanda sınırlı olan ve boşaltma yapılacak suyun lokasyonuna ve karakteristiklerine bağlı olan aşağıda listelenmiş maddelerin familya ve gruplarına ait maddelerin kategorileri ve bireysel bulunan maddeler,
İkinci maddede yer alan maddelerin familya ve grupları
1. Aşağıdaki metal benzeri, metaller ve bileşikleri:
1. Çinko 11. Kalay
2. Bakır 12. Baryum
3. Nikel 13. Berilyum
4. Krom 14. Bor
5. Kurşun 15. Uranyum
6. Selenyum 16. Vanadyum
7. Arsenik 17. Kobalt
8. Antimon 18. Talyum
9. Molibden 19. Tellür
10. Titan 20. Gümüş
2 Liste I’ de yer almayan canlı öldürenler ve türevleri
3. Sucul ortamda ortaya çıkan insan tüketimi için gerekli ürünlerin tat ve/veya kokusu üzerinde zararlı etkiye sahip olan maddeler ile sularda bu tür maddelerin oluşumuna yol açabilecek bileşikler
4. Zehirli olan veya süreklilik arz eden organik silikon bileşikleri ve su da bu tür bileşiklerin oluşumuna yol açabilecek maddeler, biyolojik olarak zararsız olan veya su da hızlı bir şekilde zararsız maddelere dönüşebilenler hariç
5. Fosfor ve element halindeki fosforun inorganik bileşikleri
6. Süreklilik arz etmeyen mineral yağlar ve petrol kökenli hidrokarbonlar
7. Siyanür, florid
- Oksijen dengesi üzerinde olumsuz etkiye sahip olan özellikle amonyak, nitrit gibi maddeler
Madde 8 hakkında açıklama
Boru hatları ile açık denizlere atık suların boşaltılması hususunda, Üye Ülkeler bu Direktifte belirtilenlerden daha az sert olmayan kuralları belirlemekle yükümlüdür.