Birçok çevreci örgütün devlet aleyhine açtığı davanın duruşmasında savcılık, hükümetin politikalarını ‘hatalı’ buldu.
Paris İdare Mahkemesi’nde görülen dava, Notre Affaire à tous, Greenpeace France, Fondation Nicolas Hulot ve Oxfam France gibi çevresi örgütlerinin Mart 2019’daki başvurusuyla başlatılmıştı. Davacılar, mahkemenin hükümetin 2015 yılında Paris’teki iklim zirvesinde kabul edilen BM anlaşmasına uyması ve ekoloji kaynaklı ülkede oluşan zararların kabul edilmesi yönünde karar vermesini istiyor.
Davanın dünkü duruşmasında savcının mütalaası okunurken, daha önce yasa ile belirlediği karbondioksit (CO2) salınımlarını 2030 yılına kadar 1990 düzeyinden yüzde 40 aşağı çekme hedefine değinildi. Hükümetin Nisan 2020’de yayınladığı bu hedefi ‘ertelemeye’ dönük kararnamesi için ‘hata’ diyen savcı, mahkemeden hükümetin ‘hatalı noksanlığının’ tanınmasını istedi.
Ancak savcı, bu noksanlığın daha önce belirlenen iklim hedeflerinin bizatihi için geçerli olamayacağını savundu.
Savcının mütalaasında ekolojik değişimlerin neden olduğu zarar kabul edilse de sadece başvurucu üç kuruluşa sembolik olarak birer Euro tazminat ödenmesini talep etti.
DAVACILAR DANIŞTAY’IN KARARINA VURGU YAPIYOR
Dört çevreci kuruluşun avukatları ise, Kasım 2020’de Danıştay tarafından Grande-Synthe komününün yaptığı başvuruyu görüşen ve hükümetin en geç 3 ay içerisinde hükümetin 2030 iklim hedeflerinin gerçekleştirilebileceğine dair doyurucu bir açıklama yapması yönünde alınan kararına vurgu yaptılar. Zaten savcı da hükümetin bu hedeflerden sapmaya neden olacak Nisan 2020’deki kararnamesinin yanlışlığına dikkat çekti.
MAHKEME ‘YÜZYILIN DAVASINDA’ KARAR VEREMEYEBİLİR
Paris İdare Mahkemesi’nin ‘Yüzyılın Davası’ olarak adlandırılan ve Fransa’da iklim bağlantılı bu ilk davada vereceği karar oldukça önemli. Ancak daha önce de benzeri konularda doğrudan Danıştay’a başvuran Grande-Synthe komününde olduğu gibi mahkemenin kararı yine bu üst idari yargı organına bırakması ihtimali de var.
2,3 MİLYON İMZA İLE BAŞLATILMIŞTI
Fransa’daki bu dava, 2018 yılında birçok çevreci kuruluşun başlattığı dilekçe kampanyasından sonra gündeme geldi. O dönemde 2,3 milyon kişinin imzaladığı kampanyada, Emmanuel Macron ve hükümetin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kapsamında imzaladığı iklim anlaşmasından doğan yükümlülüklerini acilen yerine getirmesi isteniyordu.
İklim hedeflerini gerçekleştirmek için yeterince adım atılmadığının savunulduğu kampanyaya rağmen hükümetin sessiz kalmasıyla yargı yoluna gidilmişti.